29 listopada 2018
Konferencja „Problematyka antykorupcji i konfliktu interesów w zamówieniach publicznych”.

29 listopada Grzegorz Makowski i Marcin Waszak z forumIdei Fundacji Batorego wzięli udział w konferencji zorganizowanej przez Urząd Zamówień Publicznych  pt.„Problematyka antykorupcji i konfliktu interesów w zamówieniach publicznych”. Podczas swojego wystąpienia przedstawili Pakt Uczciwości oraz różne „obywatelskie” narzędzia pomocne w przeciwdziałaniu nadużyciom w zamówieniach publicznych.

>Link do konferencji<
>Prezentacja Pakt Uczciwości i inne „obywatelskie” narzędzia przydatne w przeciwdziałaniu…<

24 listopada 2018
Dziennikarze Onetu nominowani do Pióra Nadziei

Dziennikarze piszący o sygnalistach w Żandarmerii Wojskowej – Marcin Wyrwał, Edyta Żemła i Paweł Ławiński z portalu Onet.pl, zostali nominowani do Pióra Nadziei 2018 – medialnej nagrody przyznawanej przez Amnesty International Polska.

Gratulujemy i trzymamy kciuki! Wręczenie nagrody Pióro Nadziei 2018, odbędzie się 8 grudnia podczas finału Maratonu Pisania Listów w Warszawie.

>Więcej<

23 listopada 2018
Dlaczego warto chronić sygnalistów w Europie?

Polecamy publikację Whistleblowers for Change: the Social and Economic Costs and Benefits of Leaking and Whistleblowing przygotowaną przez Open Society Foundations. Autorka Ashley Savage pisze o tym dlaczego Europa potrzebuje ogólnoeuropejskiej regulacji. Szczególnie ważny głos w kontekście trwającej debaty o dyrektywie o ochronie sygnalistów.

Gorąco polecamy!

>Publikacja Whistleblowers for Change: the Social and Economic Costs and Benefits of Leaking and Whistleblowing<

20 listopada 2018
Nowy kształt dyrektywy o ochronie sygnalistów

Kolejny krok w kierunku wdrożenia dyrektywy o ochronie osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii. Komisja Prawna (JURI) Parlamentu Europejskiego głosowała w sprawie zmian w projekcie. Dzięki lobbingowi Eurocadres, Transparency Interational, Government Accountability Project, WIN i innych organizacji, do projektu zostało wprowadzonych kilka pozytywnych zmian:

• ochrona obejmie także osoby raportujące o łamaniu praw pracowniczych; katalog nieprawidłowości, które mogą raportować sygnaliści, jest teraz otwarty (!);
• chronione, na takiej samej zasadzie jak sygnaliści, będą osoby, które pomagają sygnalistom (w tym pracownicy NGO);
• sygnaliści mogą wnosić roszczenie o rekompensatę obecnie i w przyszłości utraconych dochodów z powodu sygnalizowania nieprawidłowości;
• zostały złagodzone warunki pod jakimi sygnalista może udać się do mediów;
• zlikwidowane zostały kary za złośliwe raportowanie lub nadużywanie prawa do raportowania; utrzymane zostały natomiast sankcje dla osób ujawniających informacje, które są w oczywisty sposób fałszywe;
• zrównano wewnętrzne i zewnętrzne kanały raportowania (!). Jednocześnie podniesiono próg liczby pracowników, od którego firmy prywatne muszą posiadać wewnętrzne kanały zgłaszania (z 50 do 250 zatrudnianych pracowników) i dodano próg, od którego lokalne samorządy mają obowiązek je wdrażać (tj. od 5000 mieszkańców);
• anonimowy sygnalista, którego tożsamość została ujawniona na późniejszym etapie powinien być chroniony w tym samym stopniu co sygnalista, którego tożsamość była znana od początku;
• sygnalista na każdym etapie ma prawo do uzyskania wsparcia ze strony związków zawodowych i innych organizacji pracowniczych;
• sąd będzie mógł oddalić pozwy przeciwko sygnalistom dotyczące pomówienia, naruszenia prawa autorskiego, tajemnicy zawodowej czy odszkodowania dla osób trzecich;
• nawet jeżeli złamana została tajemnica przedsiębiorstwa poprzez ujawnienie informacji o nieprawidłowości dyrektywa o ochronie sygnalistów będzie obowiązywać i ma w tym przypadku pierwszeństwo przed dyrektywą o ochronie know-how.

Nie jest to finalny kształt dyrektywy. Będzie ona negocjowana jeszcze z Radą Unii Europejskiej.

>Treść poprawek<

Komunikaty Transparency International i Partii Zielonych na ten temat:
http://transparency.eu/eu-whistleblower-protection/
https://www.greens-efa.eu/en/article/news/european-parliament-pushes-for-strong-protection-for-whistleblowers-in-landmark-vote/

30 października 2018
Już oficjalnie do naszych działań na rzecz obywatelskiego projektu ustawy o ochronie sygnalistów dołączył NSZZ Solidarność’80! 

Fundacja im. Stefana Batorego i Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” 80 od wielu lat angażują się w działania mające na celu wzmocnienie tzw. sygnalistów. Popierają również wprowadzenie w Polsce rozwiązań ustawowych ujętych w obywatelskim projekcie ustawy o ochronie sygnalistów, który został złożony 23 listopada 2017 r. w konsultacjach publicznych dotyczących projektu ustawy o jawności życia publicznego przez Fundację Batorego, Helsińską Fundację Praw Człowieka, Instytut Spraw Publicznych i Forum Związków Zawodowych. Członkowie NSZZ „Solidarność” ’80 od 2016 roku aktywnie wspierają edukacyjne i rzecznicze inicjatywy Fundacji Batorego zmierzające do polepszenia wizerunku sygnalistów i ich sytuacji prawnej w Polsce.

>Więcej<

30 października 2018
Etyka i prewencja nadużyć w zamówieniach publicznych

Czy systemy compliance mogą być skutecznym narzędziem poprawiającym jakość zamówień publicznych? A może bez regulacji prawnych, kar i sankcji nie uda się uniknąć konfliktów interesów i nadużyć? W Fundacji Batorego rozmawiali przedstawiciele i przedstawicielki UOKiK, UZP, Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii, Siemensa oraz Kancelarii DZP, współorganizatorki seminarium.

Zapraszamy do zapoznania się z materiałami ze spotkania

>Etyka i prewencja nadużyć w zamówieniach publicznych<

26 września 2018
Mocny głos dziennikarzy i związków zawodowych w sprawie projektu dyrektywy o ochronie osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii

W ostatnim czasie pojawiły się dwa istotne stanowiska, opublikowane przez Europejską Federację Związków Zawodowych (ETUC) oraz Europejską Federację Dziennikarzy (EFJ), komentujące  upubliczniony przez Komisję Europejską w kwietniu br. projekt dyrektywy. Obie organizacje opowiadają się za wzmocnieniem gwarancji ochrony sygnalistów w Unii i wytykają luki w projekcie, które mogą zniechęcać do sygnalizowania nieprawidłowości. Obie krytykują m.in. ograniczony i zamknięty katalog spraw podlegających chronionemu zgłoszeniu.

ETUC dodatkowo zauważa potrzebę uwzględnienia roli związków zawodowych podczas tworzenia i obsługi wewnętrznych procedur raportowania nieprawidłowości. EFJ natomiast opowiada się przeciwko generalnej zasadzie dyrektywy polegającej na obowiązku sygnalizowania w pierwszej kolejności wewnątrz organizacji. Zdaniem reprezentacji dziennikarzy sygnaliści stanowiący istotne źródła informacji dziennikarskiej nie powinni tracić ochrony z tego powodu, że o poważnych według nich nieprawidłowościach od razu decydują się informować media.

Więcej:

> stanowisko European Trade Union Confederation  (25.06.2018)<

> broszura European Federation of Journalists (25.09.2018)<

21 sierpnia 2018
Jak wprowadzenie prawnej ochrony sygnalistów może przyczynić się do rozwoju etyki biznesu w Polsce?

Polecamy tekst Jak wprowadzenie prawnej ochrony sygnalistów może przyczynić się do rozwoju etyki biznesu w Polsce? autorstwa Marcina Waszaka z forumIdei Fundacji im. Stefana Batorego. A w nim między innymi o tym w jaki sposób brak regulacji w zakresie ochrony sygnalistów wpływa na zarządzanie ryzykiem etycznym w przedsiębiorstwach oraz przykłady w jaki sposób administracja może wspierać, bądź blokować rozwój inicjatyw w zakresie etyki biznesu.

Tekst ukazał się w publikacji „Etyka biznesu – wokół kluczowych zagadnień” (str. 41-46), przygotowanej przez Grupę roboczą ds. etyki i standardów odpowiedzialnego prowadzenia biznesu w ramach Zespołu do spraw Zrównoważonego Rozwoju i Społecznej Odpowiedzialności Przedsiębiorstw, organu pomocniczego Ministra Inwestycji i Rozwoju.

>Przeczytaj cały tekst<

18 czerwca 2018
Zapraszamy na seminarium! 

Fundacja im. Stefana Batorego oraz Kancelaria DZP zapraszają na seminarium Etyka i prewencja nadużyć w zamówieniach publicznych, które odbędzie się 27 czerwca w siedzibie Fundacji Batorego.

Spotkanie poświęcone będzie systemom compliance w prawie zamówień publicznych, a także sposobom poprawy zarządzania ryzykiem nieprawidłowości przez wykonawców i zamawiających.

Seminarium będzie miało charakter warsztatowy. W trzech oddzielnych sesjach poruszone zostaną tematy Paktu Uczciwości jako narzędzia compliance, wykorzystania systemów zgłaszania nadużyć w zamówieniach publicznych, a także zarządzania ryzykiem konfliktu interesów jako etycznemu aspektowi zamówień publicznych. Spotkanie otworzy sesja wprowadzająca i krótki panel dyskusyjny Systemy compliance i zamówienia publiczne – w jakim miejscu jesteśmy?

Warsztaty i spotkania poprowadzą praktycy zajmujący się od lat prawem zamówień publicznych. Udział wezmą również przedstawiciele firm – zarówno przedstawiciele zamawiających, jak i wykonawców – w których funkcjonują systemy compliance.

Spotkanie odbędzie się 27 czerwca 2018 r w Fundacji im. Stefana Batorego, w godzinach godz. 11:00 – 14:30.

Udział w seminarium jest bezpłatny.

Program do pobrania [.PDF]

Sylwetki panelistów [.PDF]

16 czerwca 2018 r.
Zapraszamy do lektury

Status osób ujawniających nieprawidłowości w miejscu pracy w Republice Słowackiej i jego ewolucja z perspektywy przepisów ustawy z dnia 16 października 2014 roku

Polecamy artykuł Marcina Waszak (Uniwersytet Warszawski/Fundacja Batorego) poświęcony genezie i wdrażaniu słowackiej ustawy o ochronie pracowników zgłaszających nieprawidłowości przyjętej w 2014 roku oraz praktyce jej stosowania. Autor analizuje postawy słowackiego społeczeństwa wobec zgłaszania korupcji i ich ewolucję na przestrzeni ostatnich czterech lat. Przedstawione zostały też istotne, z perspektywy sygnalistów, ustawowe gwarancje ochrony przed odwetem.

Tekst ukazał się w czasopiśmie Zarządzanie publiczne

>Czytaj…<

12 czerwca 2018 r.
Sygnaliści w kontekście nowych regulacji prawnych

Czy nowe regulacje prawne – te projektowane i już wdrożone zmienią, chociaż w niewielkim stopniu, sytuację sygnalistów w Polsce i skłonią przedsiębiorstwa do tworzenia dedykowanych wewnętrznych procedur? 7 czerwca 2018 r. w Fundacji im. Stefana Batorego odbyło się spotkanie organizowane wspólnie z kancelarią SDZLEGAL SHINDHELM „Sygnaliści w kontekście nowych regulacji prawnych”. Oprócz zmian w przepisach prawnych uczestnicy mieli także szansę zapoznać się z „Obywatelskim projektem ustawy o ochronie sygnalistów”. Udział wzięli w nim przedstawiciele biznesu, instytucji publicznych, organów ścigania i eksperci.

>Relacja ze spotkania<

24 kwietnia 2018 r.
Hiszpanie z obywatelskim projektem ustawy o ochronie sygnalistów

W momencie ogłoszenia obywatelskiego projektu o ochronie sygnalistów w Polsce również w Hiszpanii w tym samym czasie organizacja Xnet zaproponowała obywatelski projekt regulujący sytuację sygnalistów w ich kraju. Konsultacje ustawy trwały do 30 kwietnia. Mimo, iż projekt różni się od zaproponowanego przez polskie organizacje sytuacja w obu krajach kraju jest bardzo podobna. W Hiszpanii Parlament zaproponował projekt ustawy, który bynajmniej ma niewiele wspólnego z ogólnoświatowymi i europejskimi standardami.

W Hiszpanii wprowadzono bardzo wadliwe przepisy dotyczące ochrony informatorów. Prawo nie tylko nie chroni w wystarczającym stopniu osób zgłaszających przypadki naruszenia, ale również podważa prawa obywateli, a w rzeczywistości uniemożliwia ujawnienie nieprawidłowości i nadużyć opinii publicznej oraz wymiarowi sprawiedliwości. – ostrzegali przedstawiciele Xnet.

Hiszpański projekt: xnet-x.net/en/template-law-full-protection-whistleblowers/

Więcej…

23 kwietnia 2018 r.
Dobra wiadomość! Komisja Europejska określa nowe ogólnounijne zasady ochrony osób sygnalizujących naruszenia

Przedstawiony wniosek zapewni wysoki poziom ochrony osób ujawniających naruszenia unijnych przepisów i ustanowi ogólnounijne normy. Przewidziano w nim bezpieczne kanały zgłaszania naruszeń zarówno w ramach danej organizacji, jak i poza nią, np. organom publicznym. Będzie on również chronił sygnalistów przed zwolnieniem z pracy, degradacją i innymi formami represji. Nakłada również na organy krajowe obowiązek informowania obywateli oraz zapewniania odpowiednich szkoleń jednostkom administracji publicznej w zakresie postępowania z takimi osobami.

Ochrona osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa w UE jest obecnie fragmentaryczna i niejednolita. Jedynie 10 państw członkowskich UE zapewnia pełną ochronę sygnalistów. W pozostałych krajach przyznana ochrona jest jedynie częściowa i odnosi się wyłącznie do konkretnych sektorów lub kategorii pracowników.

W Fundacji Batorego od dawna zabiegamy od ochronę sygnalistów. Niedawno wspólnie z Helsińską Fundacją Praw Człowieka, Forum Związków Zawodowych i Instytutem Spraw Publicznych zaproponowaliśmy obywatelski projekt ustawy o ochronie sygnalistów, który w dużej mierze jest spójny z przepisami unijnymi.

więcej informacji na:

>http://bit.ly/Ogólnounijne_zasady_ochrony_sygnalistów<

11 kwietnia 2018
Konferencja „Przeciwdziałanie nieprawidłowościom, w tym nadużyciom finansowym w Programie Polska Cyfrowa”

11 kwietnia wzięliśmy udział w konferencji w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju. Marcin Waszak i Grzegorz Makowski z Fundacji im. Stefana Batorego opowiadali o tym, że sygnaliści mogą stanowić element polityki przeciwdziałania nadużyciom. W spotkaniu wzięli udział również przedstawiciele ministerstw i innych instytucji publicznych (m.in. Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju, Centrum Projektów Polska Cyfrowa, Instytucji Audytowej, Centralnego Biura Antykorupcyjnego itp.), beneficjentów, krajowych organizacji partnerów społecznych i gospodarczych i samorządowców.

Prezentacja Sygnaliści jako element polityki przeciwdziałania nadużyciom
Więcej o konferencji

6 kwietnia 2018
Organizacje społeczne proponują własną ustawę o ochronie sygnalistów 

Podczas seminarium „Ustawa o ochronie sygnalistów w Polsce. Potrzeby, standardy i propozycje” Fundacja im. Stefana Batorego, Forum Związków Zawodowych, Helsińska Fundacja Praw Człowieka i Instytut Spraw Publicznych zaprezentowały pełny tekst wspólnie przygotowanego obywatelskiego projektu ustawy o ochronie sygnalistów i zaprosiły do konsultacji jej przepisów.

Komentarze, uwagi i propozycje można zgłaszać w zakładce >Projekt ustawy<.

Druga część spotkania, uświetniona przez zagranicznych gości, dotyczyła standardów ochrony sygnalistów na świecie. Omówiono przykłady regulacji ustawowych wprowadzone w Szwecji, Holandii i na Słowacji oraz działania na rzecz ich przyjęcia w Polsce. Przedstawiciele związków zawodowych, pracodawców i organizacji pozarządowych odpowiadali na pytania o optymalny zakres i środki służące ochronie osób zgłaszających nadużycia w miejscu pracy.

>Zapis seminarium<

21 marca 2018
Fundacja im. Stefana Batorego zaprasza na seminarium „Ustawa o ochronie sygnalistów w Polsce. Potrzeby, standardy i propozycje.”

Spotkanie odbędzie się 6 kwietnia 2018 r. w siedzibie Fundacji, w godzinach 11.00 – 14.00

W ostatnim czasie dyskusja o sygnalistach rozgorzała przy okazji rządowego projektu ustawy o jawności życia publicznego. Zawiera on przepisy dotyczące sygnalistów, które w ocenie wielu organizacji społecznych i ekspertów są niezgodne z międzynarodowymi standardami i nie zapewnią sygnalistom rzeczywistej ochrony.

Już w listopadzie ubiegłego roku w ramach konsultacji projektu ustawy o jawności, Fundacja im. Stefana Batorego, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Forum Związków Zawodowych i Instytut Spraw Publicznych przedstawiły roboczą wersję projektu ustawy o ochronie sygnalistów. Rząd odrzucił jednak ten postulat. Sama ustawa o jawności także nie została dotychczas przyjęta.

W trakcie konferencji zaprezentujemy pełną wersję obywatelskiego projektu ustawy o ochronie sygnalistów. Naszym celem jest rozpoczęcie dyskusji wokół tego projektu. Jednocześnie udział międzynarodowych gości pozwoli spojrzeć zarówno na projekt obywatelski jaki i propozycje rządowe z perspektywy standardów międzynarodowych i krajów, w których przepisy chroniące sygnalistów już zostały przyjęte.

ZAPRASZAMY!

>Program oraz pełna treść zaproszenia<

>Formularz zgłoszeniowy<

15.01.2018

Sąd oddalił karę dla sygnalisty w aferze LuxLeaks

Sąd kasacyjny w Luksemburgu uchylił wyrok skazanego w tzw. aferze LuxLeaks Antoine Deltour’a i jednocześnie podtrzymał karę dla Raphaela Haleta, skazanego na 1000 euro grzywny. Obaj jako księgowi PwC w 2014 przekazali dziennikarzom poufne dokumenty dotyczące rozliczeń finansowych między 340 międzynarodowymi korporacjami a luksemburskim rządem, świadczące o procederze umyślnego rejestrowania firm w Luksemburgu w celu uniknięcia płacenia podatków w krajach, gdzie osiągały one dochód. Proceder ten, choć nie był nielegalny, prowadzony był za aprobatą rządu w Luksemburgu i powodował wielomilionowe straty z tytułu niepłacenia podatków po stronie innych państw członkowskich. Sąd w Luksemburgu uznał Deltour’a za sygnalistę, który złamał tajemnicę handlową i zawodową w interesie publicznym, i dlatego nie powinien z tego tytułu ponosić kary. Wyrok sądu kasacyjnego oznacza, że Deltour będzie sądzony ponownie, natomiast w wypadku Haleta wyrok sądu apelacyjnego został podtrzymany. W związku z tym zamierza się on odwołać do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu.

>komentarz Transparency International do wyroku<

23.11.2017

Powstał obywatelski projekt ustawy o ochronie sygnalistów

Druga wersja projektu ustawy o jawności życia publicznego opublikowana przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów 13 listopada w zakresie w którym dotyczy ochrony sygnalistów uległa tylko nieznacznej korekcie w stosunku do pierwszej propozycji. Z tego powodu Fundacja Batorego, Forum Związków Zawodowych, Helsińska Fundacja Praw Człowieka i Instytut Spraw Publicznych, których uwagi i zarzuty zostały odrzucone, zgłosiły w drugiej rundzie konsultacji własny, obywatelski projekt ustawy o ochronie sygnalistów jako alternatywę dla regulacji ujętej w projekcie rządowym. Jak deklarują jest to pierwsza wersja projektu i prace nad nim będę kontynuowane, a jego treść zostanie poddana konsultacjom z udziałem wszystkich zainteresowanych stron.

„Mamy nadzieję, że lektura wstępnej wersji obywatelskiego projektu ustawy o ochronie prawnej sygnalistów skłoni Pana do odstąpienia od fragmentarycznej i nieodpowiadającej międzynarodowym standardom regulacji statusu sygnalistów i podjęcia prac nad kompleksową ustawą chroniącą osoby zgłaszające nadużycia w miejscach pracy” – piszą organizacje w liście do ministra Mariusza Kamińskiego.

>PISMO PRZEWODNIE DO MINISTRA M. KAMIŃSKIEGO<

>PROJEKT OBYWATELSKIEJ USTAWY O OCHRONIE SYGNALISTÓW Z 23. LISTOPADA 2017<