Parlament Europejski i Rada UE uzgodniły przełomowy akt prawny, który pomoże chronić sygnalistów w całej Europie. Po raz pierwszy w UE powstanie prawo chroniące osoby zgłaszające nadużycia w miejscu pracy.
Proponowane przepisy zapewnią znacznie większą ochronę osobom, które zgłaszają nadużycia w swoich miejscach pracy. Za rozwiązaniami wzmacniającymi ochronę sygnalistów od lat opowiadała się Fundacja Batorego, proponując już w kwietniu ubiegłego projekt ustawy o ochronie sygnalistów. Przygotowała go wspólnie z Helsińską Fundacją Praw Człowieka, Forum Związków Zawodowych i Instytutem Spraw Publicznych. Projekt w znacznym stopniu jest spójny z rozwiązaniami zawartymi w głosowanej dyrektywie. – To historyczny dzień dla osób, które zdecydowały się kiedykolwiek zgłosić nadużycia w swoich miejscach pracy, a także dla wszystkich, którzy takie działania podejmą. Zostanie im zapewniona ochrona, na którą przez wiele lat nie mogły liczyć, mimo iż działając dla dobra wspólnego doświadczały utraty pracy i innych krzywd. – mówi Marcin Waszak z Fundacji Batorego.
Dyrektywa zapewni bardzo potrzebne ujednolicenie przepisów, ponieważ do tej pory w krajach UE funkcjonowały bardzo różne regulacje. Na przykład w Irlandii przepisy dotyczące ochrony sygnalistów są na bardzo wysokim poziomie, ale już Cypr praktycznie ich nie ma. – Czekamy na publikację wstępnego tekstu w celu dokładniejszego zbadania go. Jednak już wiemy, że udało się rozwiązać jeden z najważniejszych problemów dyrektywy. Dzięki apelom organizacji pozarządowych w tym m.in. Fundacji Batorego zrezygnowano z wprowadzenia obowiązku raportowania najpierw wewnątrz organizacji, dając możliwość udania się z informacją o nieprawidłowościach wprost do zewnętrznych organów – mówi Waszak. W trakcie negocjacji dyrektywy, pod petycją domagającą się przyznania osobom zgłaszającym przypadki naruszenia ochrony także jeśli zgłosiły nadużycie na zewnątrz, podpisało się ponad ćwierć miliona osób. Również ponad 80 organizacji, a także samych sygnalistów wystosowało list do instytucji europejskich domagając się zmian regulacji i zapewniania sygnalistom maksymalnej ochrony. Jakie są kolejne kroki w pracach nad dyrektywą? W nadchodzących tygodniach i miesiącach zarówno Rada Europejska, jak i Parlament Europejski będą musiały zatwierdzić to wstępne porozumienie. Następnie dyrektywa będzie musiała zostać transponowana do prawa krajowego w państwach członkowskich. Niniejsza dyrektywa dotyczy wyłącznie kompetencji UE, państwa członkowskie będą musiały natomiast włączyć te przepisy do krajowego systemu prawnego.